BulletProofCupid
Moderator
Posty: 6
Rejestracja: ndz 16 maja, 2010

czw 14 paź, 2010

Jako że wypadałoby rozbujać to forum, postaram się wykombinować kilka "artykułów", które mają za zadanie pomóc początkującym.

Skala C-dur.
Nie znam klawiszowca który w życiu nie spotkał się z tą najbardziej popularną skalą w świecie muzyki. Od gamy C-dur zaczyna praktycznie każdy grający bo stanowi ona podstawę między innymi dla późniejszego koła kwintowego ale głównie daje ona podstawę zaczynającemu by zapoznać się z klawiaturą.
C-dur naturalna składa się z dźwięków c d e f g a h. Teraz tak, wyobraźmy sobie klawiaturę
Obrazek(w systemie amerykańskim B=H)
jak widać podany jest wycinek klawiatury. Ten wycinek powtarza się na całej długości klawiatury przez co bardzo łatwo zapamiętać dźwięki które na niej występują.
Wystarczy zapamiętać pierwsze H,C i E,F. Nic trudnego, te klawisze akurat są najbardziej charakterystyczne dla całej klawiatury, dlaczego? Patrząc na budowę gamy, widzimy że pomiędzy dźwiękami e,f oraz h,c występują tzw. półtony naturalne i to właśnie dzięki tym półtonom tak łatwo potem jest się zorientować na klawiaturze. Najłatwiej zapamiętać te dźwięki po prostu przez kształt klawiszy. Wiedząc gdzie leżą te dźwięki teraz łatwo jest nam znaleźć resztę. Jedyne co musicie znać na pamięć to budowę gamy c-dur i już możecie zaczynać grę.

Jak już wspomniałem na początku c-dur naturalna składa się z dźwięków c d e f g a h. Istnieją odmiany tej gamy, np harmoniczna która ma obniżony szósty stopień ale o tym kiedy indziej. No to skoro już znamy skalę to jak ją przenieść na fortepian? I tu zaczyna się ból u niektórych pianistów - "palcowanie". Poprawne palcowanie c-dur wygląda następująco(oktawa raz-kreślna do c z oktawy dwu-kreślnej):
1 2 3 1 2 3 4 5
c1 d1 e1 f1 g1 a1 h1 c2
gdzie 1 to kciuk, 2 to wskazujący, 3 to fagas itd. Po co to całe palcowanie? Może zabrzmi to głupio ale dla własnej ekonomii. Spróbujcie zagrać to w następujący sposób
1 1 1 1 1 1 1 1
czy
1 2 1 2 1 2 1 2
jak słychać brak w tym płynności w brzmieniu oraz jest to niesamowicie niewygodne(tym bardziej jakby przyszło wam grać krzyżyki lub bemole, spróbujcie tak zagrać np H-dur :D). Zatem pozostańmy przy pierwszym wariancie
1 2 3 1 2 3 4 5
c d e f g a h c (już nie piszę które c jest w której oktawie, łatwo się samemu skapnąć)
podstawa to wyuczyć się grać C-dur w ten sposób. Początkowo tylko "w jedną stronę". Gdy już to opanujecie to czas na powrót. Czyli grając od c2 do c1.
5 4 3 2 1 3 2 1
c h a g f e d c

Jeżeli potrafisz to zagrać to przyszedł czas na drugą, lewą rękę (oktawa mała do c1):
w górę:
5 4 3 2 1 3 2 1
c d e f g a h c1

(w dół)
1 2 3 1 2 3 4 5
c1 h a g f e d c

Najpierw opanujcie to oddzielnie raz jedną i drugą ręką. Gdy nabierzecie pewności siebie, włączcie metronom(tempo 60, ćwierćnutami czyli jedno puknięcie na jedno uderzenie) i spróbujcie to zagrać równo obiema rękoma na raz. Miałoby to wyglądać w następujący sposób
|P 1 2 3 1 2 3 4 5 5 4 3 2 1 3 2 1
|P c d e f g a h c c h a g f e d c
|
|L 5 4 3 2 1 3 2 1 1 2 3 1 2 3 4 5
|L c d e f g a h c c h a g f e d c
Z czasem starajcie się stopniowo zwiększać tempo, dajmy na to że waszym celem jest osiągnięcie tempa przynajmniej 160 w ćwierćnutach.
Dobrym sposobem na zapamiętanie dźwięków na klawiaturze jest ich śpiewanie podczas gry. (dodatkowo może rozbujacie sobie głos i nauczycie się go kontrolować jeżeli potraficie niezależnie słuchać siebie podczas gry :D)
Udało się? No to zagraliście gamę C-dur równolegle :D Tzn. obie dłonie grają w oktawie te same dźwięki w górę i w dół. Dla podniesienia poprzeczki spróbujcie sobie potem zagrać rozbieżnie i zwiększyć "zasięg". Czyli jak dojedziecie prawą jak powyżej do c2 to od tego momentu niech prawa ręka leci w górę do c4 a lewa w dół do oktawy wielkiej, potem obie z powrotem do środka (prawa do c2, lewa do c1), potem równolegle w górę (prawa do c4), z powrotem do środka, potem znowu rozbieżnie => do środka => i równolegle w dół (prawa do c1, lewa do c). Jak będziecie ćwiczyć gamy i pasaże w ten sposób to z czasem wyrobicie sobie niezależność jednej łapy od drugiej. Cóż, w końcu każdy dojdzie do momentu gdy kotki na płotki się znudzą i trzeba będzie stawić czoła różnym kombinacjom rytmicznym dla lewej i prawej dłoni ;)
W celu uczenia się skal polecam dość popularną książeczkę:
http://www.ceneo.pl/10196550
Są tam rozpisane palcowania dla każdej gamy, każdego pasażu + kadencje.

Jeżeli potraficie zagrać C-dur to już całe koło kwintowe stoi przed wami otworem.

Kierując się skalą C-dur, podstawowe akordy to chociażby Tonika, Subdominanta i Dominanta czyli akordy toniczne zbudowane na pierwszym, czwartym i piątym stopniu gamy. Zatem znając skalę C-dur (c d e f g a h), zauważamy że pierwszym, czwartym i piątym stopniem gamy są odpowiednio "c", "f" i "g".
Zależnie od preferencji akord budujemy molowy albo durowy. Durowy musi się składać z kolejno tercji wielkiej i tercji małej więc "łopatologicznie tłumacząc" tercja wielka składa się z czterech pół-tonów(c-cis,cis-d,d-dis,dis-e) a mała z trzech (więc e-f,f-fis,fis-g). Zatem żeby uzyskać akort toniczny c-dur bez przewrotu gramy razem dźwięki c-e-g. W ten sam sposób należy tworzyć akord od f i g. Jeżeli zrobicie to poprawnie to macie już trzy podstawowe funkcje triady harmonicznej dzięki którym możecie teraz utworzyć kadencję.

P.S
Gdyby ktoś miał problemy z rozróżnieniem gdzie na klawiaturze leży oktawa raz-kreślna i mała zamieszczam kalwiaturę:
Obrazek
Podwójnie podkreślone - oktawa subkontra
podkreślone - oktawa kontra
C D E F G A H - oktawa wielka
c d e f g a h - oktawa mała
c1 d1 e1 f1 g1 a1 h1 - oktawa raz-kreślna
c2 d2 e2 f2 g2 a2 h2 - oktawa dwu-kreślna
c3 d3 e3 f3 g3 a3 h3 - oktawa trzy-kreślna
itd.

Jeżeli ktoś chciałby pilnie uczyć się teorii, która jest niezbędna przy grze na fortepianie to szczerze polecam tę książkę:
http://ksiegarniamuzyczna.pl/product/Zasady-muzyki,t2

Jest ona wykorzystywana w szkołach muzycznych kształcących zawodowych muzyków.

radoslav
Posty: 1
Rejestracja: pt 20 kwie, 2012

pt 20 kwie, 2012

Piszę bloga teoria muzyki, może kogoś zainteresuje :)

harmonik
Posty: 135
Rejestracja: sob 21 lis, 2015

sob 21 lis, 2015

wprawki, gamy i pasaże to podstawa :)

Wróć do „Nauka gry dla początkujących”